با مطالعه آماری وضعیت بیمه در کشورهای پیشرفته و بدون در نظر گرفتن مبالغه گویی هایی که بعضاً در مورد مقایسه خدمات شهروندی بین خود و آنها به عمل می آوریم به این نتیجه می رسیم که بیمه از نقش و جایگاه ارزشمند حفاظت از ثروتهای انسانی و مادی در آن کشورها برخوردار است در حالیکه طبق نظر کارشناسان صنعت بیمه تقریباً عموم شهروندان ایرانی متاسفانه فاقد اطلاعات اولیه درباره بیمه و در نتیجه کم رونقی آن هستند و در این امر می تواند عامل اصلی کم توجهی به بیمه و در نتیجه کم حجمی بیمه در کشور باشد.
برآنیم تا با طرح سلسله مقالاتی تحت عنوان آشنایی با صنعت بیمه با هدف ارتقاء بخشیدن به سطح آگاهی های عمومی نسبت به جایگاه بیمه در میان مخاطبان به ویژه جامعه مهندسان بپردازیم.
در این مقاله سعی بر آن است که ابتدا دلایل ضرورت بیمه شرح داده شود و سپس حوزه وظایف و ارکان اصلی و فرعی بیمه و در نهایت تشریح شاخه های مختلف بیمه ای همچون بیمه مسئولیت “کار ساختمان” حوادث کارگران و کارفرمایان و…..
با نگاهی به آمارهای بین المللی سالهای ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۰ ارزش اقتصادی کالاها و خدمات تولید شده در کشورمان در رتبه بیستم جهان قرار داشته ایم و در مقابل بایستی از نظر کمی حق بیمه ای که مردم در این سال به شرکت های بیمه ای می پرداختند معادل رتبه ارزش اقتصادی کالا و خدمات تولید شده قرار می داشت حال آنکه تنها ۷% از کل حق بیمه پرداخت شده در سراسر جهان را دریافت کرده اند.
با هر شاخص دیگری که وضع بیمه در ایران با دیگر کشورها مقایسه شود کشورمان با وجود برخورداری از جمعیت زیاد و سرزمین وسیع و منابع اقتصادی وافر وضع مطلوبی ندارد.
بسیاری از شهروندان ایرانی بیمه را نمی شناسند و یا تصور درستی درباره آن ندارند برای مثال بسیاری از اصناف با وجود داشتن توانایی در خرید بیمه عمر و حادثه از وجود چنین بیمه ای بی اطلاع اند و بسیاری گمان می کنند در صورت وقوع حادثه ای نظیر زلزله شرکتهای بیمه قادر به جبران خسارت آنها نیستند که تصور نادرست و غیر منطقی می باشد.
انسان در طول قرون گذشته بیشتر با اتکا به پیشرفتهای علمی و فنی شگفت انگیز بسیاری از خطرات طبیعی را که همواره آرامش اموال و جان وی را تهدید می کرد مقهور خود کرده است. برای مثال با پیشرفت علم پزشکی از بیماری های مسری که در گذشته یکباره جان هزاران نفر را می گرفت امروزه اثر کمتری دیده می شود. همچنین گاهی خبر ویرانگری زلزله و سیل و خسارات مالی و تلفات جانی آن را می شنویم اما به دلیل احداث بناهای نسبتاً محکم و پیشرفتهای فنی در مهار آبهای سطحی خسارات آن کمتر از گذشته شده است پیشرفتهای علمی و فنی و تحول در ابعادی مادی زندگی بشر به رغم ایجاد آسایش و رفاه فراوان خطرات جدیدی را پدید آورده است خطرات و حوادثی چون تصادفات رانندگی، سقوط هواپیما، آتش سوزی در واحدهای صنعتی چند مورد از خطرات خاص زندگی در جامعه مدرن است. این خطرات از نظر مقدار خسارت شاید کم اهمیت تر از خطرات حوادث طبیعی در قرون گذشته باشد اما متنوع تر شده است. حال آنکه انسان جامعه مدرن در مواجهه با خطرات پیرامون خود این تفاوت را با انسان جامعه سنتی دارد که برای کاستن از رنج های ناشی از خسارات وقوع این خطرات خود ابزار موثری را ابداع کرده است. در گذشته اگر فردی از زلزله جان سالم بدر می برد به دلیل نابودی اموال و از دست دادن سرپناه از ادامه زندگی مایوس می شد و شاید نیستی را بهتر از تحمل این وضع پر مشقت می یافت اما امروزه افراد با توسل به ابزارهایی چون بیمه می توانند پس از وقوع حادثه امیدوار به ادامه جریان زندگی باشند. با توجه به اینکه یکی از عوامل بنیادی در رشد و توسعه (امنیت سرمایه) می باشد و این امر نیز بدون وجود بیمه تحقق نخواهد یافت ، شرکتهای بیمه با توانایی پذیرش انواع پوششهای بیمه ای و با هر سرمایه تلاش نموده است تا ضمن ایجاد امنیت در سرمایه گذاری گامی موثر در ایجاد خدمت بهتر به بیمه گذاران بردارند.
بیمه های مهندسی از جمله رشته های بیمه ای است که تضمین کننده سرمایه در بخش خصوصی و عمومی بوده و رونق چرخه اقتصادی می باشد.